İlk kurban bayramı namazının kılınışı

10 Zilhicce H. 2.[287]

Hz. Peygamber (a.s.), Müslümanlarla birlikte ilk Kurban Bayramı namazını eda etmek üzere 10 Zilhicce H. 2’de namazgâha[288] çıktı. Hz. Peygamber (a.s.) namaza giderken – Zübeyr b. Avvâm b. Huveylid el-Esedî’nin Habeşistan’dan getirdiği aneze denilen bir çeşit mızrak onun (a.s.) önünde taşındı ve namazgâhta kıbleye doğru dikildi. Resûlullah (a.s.), ezansız ve kametsiz iki rekât kurban bayramı namazı kıldırdı ve namazdan sonra hutbe irat etti. Hitabesinde Müslümanlara kurban kesmelerini emretti. Resûlullah’ın kendisi de Medine’de kaldığı süre
boyunca her sene kurban kesti.[289]

Câbir b. Abdillah (v. 78/697), şöyle demiştir: “Biz Benî Kaynukâ’ Gazası’ndan döndükten sonra Zilhicce ayının 10. gününün sabahında bayram namazı kıldık. Bu, Müslümanların gördükleri ilk kurban bayramı idi. Biz, Benî Selime mahallesinde kurban kestik. Benî Selime’de on yedi kurban kesilmiş olduğu sayıldı”:  ( لما رجعنا من بني قينقاع ضحينا في ذي الحجة صبيحة عشر وكان أول أضحى رآه المسلمون وذبحنا في 290 ].(بني سلمة فعدت في بني سلمة سبع عشرة أضحية ]
Kur’ân-ı Kerîm: “Her ümmet için biz kurban ibadeti koyduk ki, Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanların üzerine O’nun adını ansınlar”[291] meâlindeki âyette Yüce Allah’ın kurban ibadetini geçmiş ümmetlere de emrettiğini bildirmiştir.

Hz. Peygamber (a.s.) de hali vakti yerinde olan Müslümanların kurban kesmesi gerektiğini:

1- “Kurban kesecek güçte olup da kesmeyen namazgâhımıza yaklaşmasın!”[292] Sözleriyle emretmiştir.
2- Berâ b. Âzib (r.a.) şöyle demiştir: “Resûlullah (a.s.) kurban bayramı hutbesinde:

‘Bu günümüzde ilk yapacağımız iş, önce namaz kılmak, sonra (evlerimize) dönüp kurbanımızı kesmektir. Kim böyle yaparsa Sünnet’imize uymuş olur. Her kim de namazdan önce kurban keserse, bu ancak ailesine takdim ettiği bir et demek olup, kurban ibadetiyle hiçbir münasebeti yoktur’ buyurdu”. Aynı hadîsin devamında Hz. Peygamber’in (a.s.) bayram namazından önce kurbanını kesen Ebû Bürde’ye yeniden kurban kesmesini emrettiği bildirilir.[293]

3- “Kurban kesin; çünkü o atanız İbrahim’in sünnetidir.”[294]
4- Abdullah b. Ömer: “Peygamberimiz (a.s.), Medine’de on yıl ikamet etti ve hep kurban kesti”.[295]
İmkânı olan Müslümanların, kurban bayramında yani “kurban kesme günleri” nde kurban kesmeleri İmâm Ebû Hanîfe Nu’mân b. Sâbit (80-150/599-767), Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî, Mâlik b. Enes (93-179/712-795), Ebu’l-Hâris el-Leys b. Sa’d b. Abdirrahmân el-Fehmî (94-175/713-791), Süfyân es-Sevrî, Ebû Amr Abdurrahmân b. Amr b. Yuhmid el-Evzâî (88-157/707-774) ve Rebîetü’r- Rey’e göre vacip, İmâm Muhammed b. İdrîs eş-Şafiî’ye (150-204/767-820) ve Ahmed b. Hanbel’e göre ise terk edilmesi istenmeyen müekked sünnettir.[296]
Kurban kesme günleri (eyyâmü’n-nahr): Hanefi mezhebine göre Zilhicce’nin 10, 11 ve 12. günleri, Şâfiî mezhebine göre ise Zilhicce’nin 10, 11, 12 ve 13. günü güneşin batışına kadar olan süredir.[297]

[287] İbn Sa’d, I,248; Taberî, III,68,86; İbn Hibbân, s. 212; Zürkânî (1996 n.), II,357.
[288] Ayrıca hicrî 2. yılın olaylarından: “Hz. Peygamber (a.s.) Devrinde Namazgâhlar” başlığına bkz.
[289] İbn Sa’d, I,248-349; el-Mes’ûdî, et-Tenbîh, s. 241.
[290] Taberî, III,86.
[291] el-Hac 22/34.[292] İbn Mâce, “el-Edâhî”, 2.
[293] Buhârî, “el-Edâhî”, 1; Müslim, “el-Edâhî”, 16; Rûdânî, II,193.
[294] İbn-i Mâce, “el-Edâhî”, 3.
[295] Tirmîzî, “el-Edâhî, 11; Rûdânî, II,191.
[296] Buhârî, es-Sahîh, XII,5615 (2. dipnottan); V. Zuheylî, IV,393-395.
[297] Bkz. V. Zuheylî, IV,401-406.
Kasım Şulul, Son Peygamber Hz. Muhammed’in (a.s.) Hayatı

Kasım Şulul, Son Peygamber Hz. Muhammed’in (a.s.) Hayatı, 2014, ss.471-472.