Dahhak b. Süfyan el Kilabinin Karata Seriyyesi için gönderilmesi

1 Safer[92] veya 1 Rebiülevvel H. 9.[93]

Resûlullah (a.s.), hicretin 9. yılında, Abdullah b. ‘Avsece el-Becelî el-Urenî’yi[94] İslâm’a davet mektubuyla Kuratâ’nın bir kolu olan Benî Hârise b. Amr b. Kurayt’a mensup olan Ri’ye es-Süheymî’ye ( رعية السحيمي ) gönderdi. Ancak Kuratâ[95] reislerinden Ri’ye es-Süheymî, İslâm’ı reddettiği gibi Hz. Peygamber’in (a.s.) deri üzerine yazılı mektubunu sildirip kuyu kovasına yama yaptı.[96] Bundan dolayı kendilerine Benî Râkı’ (yamacı oğulları) denildi. Ri’ye es-Süheymî’nin kızı ile Ümmü Habîbe bint Âmir,[97] yapılan bu çirkin hareket üzerine Kuratâ’nın başına bir felaket geleceğine dair şiirler söylediler.[98] Elçisine ve mektubuna karşı yapılan saygısızlığı cezalandırmak üzere Hz. Peygamber (a.s.) Rebiülevvel H. 9’da[99] Dahhâk b. Süfyan komutasında bir askeri birliği, sevk etti.

Dahhâk b. Süfyân
Kahramanlığıyla tanınan sahabe Ebû Saîd Dahhâk b. Süfyân ( (الضحّاك بن سفيان el-Âmirî el-Kilâbî,[100] Medine’nin bir köyünde yaşardı. Necid’de yaşadığı da rivâyet edilmiştir. Hz. Peygamber (a.s.) İslâm’ı kabul eden Dahhâk’ı, kabilesindeki Müslümanlara reis, daha sonra da zekât âmili olarak tayin etti. Mekke’nin fethine, bazı rivâyetlere göre ise Huneyn Savaşı’na 900 kişiyle katılan Benî Süleym’e Hz. Peygamber (a.s.): “Sizi, 100 kişiye bedel birisiyle 1000’e tamamlayayım mı?” buyurarak başlarına Dahhâk b. Süfyân’ı komutan tayin etti. O (r.a.), ölüm cezalarını infaz ederdi ve Resûlullah’ın (a.s.) başucunda yalın kılıç nöbet tutarak korumalık da yapardı.

Dahhâk’in ridde savaşlarında (11/632) şehit düştüğü sanılmaktadır.[101]

Dahhâk b. Süfyân’ın Kuratâ Seriyyesi
Hz. Peygamber (a.s.) elçisine ve mektubuna karşı yapılan saygısızlığı cezalandırmak için Dahhâk b. Süfyan’ı, bir askeri birlikle Kuratâlar’ın üzerine sevk etti. Mücâhidler, Kuratâ’yı –Necid bölgesinde Dariyye’nin ( ضَرِيَّةَ ) Züccelâvete 793 زُجَّ لاَوَةَ) ) mevkiinde bulup İslâm’a davet ettiler; teklif kabul edilmeyince de saldırıp onları bozguna uğrattılar.

Çarpışma sırasında Hz. Peygamber’in (a.s.) mektubunu kuyu kovasına yama yapan Ri’ye es-Süheymî’nin develeri ve ailesi ele geçirildi; kendisi ise perişan birvaziyette -Mudârî Hevâzin’in bir kolu- Benî Hilâl’den biri ile evli ve Müslüman olan kızının evine kaçtı. Daha sonra damadı ona Hz. Peygamber’e (a.s.) gitmesini ve Müslüman olup af dilemesini tavsiye etti. Bunun üzerine Ri’ye Medine’ye geldi ve bir sabah namazından sonra Resûl-i Ekrem’e (a.s.) biat etti. Resûlullah (a.s.) da vaktiyle mektubunu yama yapan kişinin bu şahıs olduğunu, şimdi ise İslâm’a girerek hâne halkını ve develerini geri istediğini ashâbına bildirdi. Malları dağıtıldığı için geri verilmediyse de ev halkı kendisine iade edildi.[102] 

Kasım Şulul,Son Peygamber Hz. Muhammed’in (a.s.) Hayatı,2014,s.792

[92] Zürkânî (1996 n.), IV,40.
[93] Vâkıdî, III,982; İbn Hacer, el-İsâbe, II,355.
[94] İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, III,366; İbn Hacer, el-İsâbe, II,355.

[95] Benî Kuratâ, Adnânî Hevâzin’den Benî Ebî Bekr (Ubeyd) b. Kilâb kabilesinin bir koludur.
[96] Vâkıdî, III,982-983; Rûdânî, III,381-382; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, II,265-266; İbn Hacer, el-İsâbe, I,516-517; Zürkânî (1996 n.), IV,40.
[97] Ümmü Habîbe bint Âmir b. Hâlid b. Amr b. Kurayt b. Abd b. Ebî Bekr. Bkz. Vâkıdî, III,982.
[98] Vâkıdî, III,982-983; Zürkânî (1996 n.), IV,40; M. Asım Köksal, İslâm Tarihi, XVI,81-82.
[99] Vâkıdî, III,982; İbn Sa’d, II,162; Belâzürî, Ensâb, I,490.
[100] Dahhâk b. Süfyân b. Ka’b b. Ebî Bekr b. Kilâb b. Rebîa b. Âmir b. Sa’saa. Bkz. İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, III,47.
[101] İbn Sa’d, IV,274; İbn Abdilber, el-İstî’âb, II,206-208; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, III,47-48; İbn Hacer, el-İsâbe, II,206; İsmil L. Çakan, “Dahhâk b. Süfyân”, DİA, VIII,411-412.

[102] Vâkıdî, III,982; İbn Sa’d, II,162; Belâzürî, Ensâb, I,490; Rûdânî, III,381-382; İbn Seyyidinnâs (1992 n.), II,277; M. Asım Köksal, İslâm Tarihi, XVI,83-86; H. Algül, “Kuratâ Seriyyesi”, DİA, XXVI,431.